Radicaal en reeël

Wat voor gevolgen heeft ons christenzijn voor onze levensstijl? Regelmatig ga ik het land in om daarover te spreken. Het lijkt zo logisch dat je als je Jezus volgt, ook luistert naar wat Hij zegt. Jezus spreekt over de gevaren van rijkdom, over het belang van gulheid en over het zorgen voor de armen, weduwen en wezen.

 

Maar als ik hierover spreek en pleit voor een soberder leven waardoor we meer tijd en middelen overhouden om medemensen te helpen, dan noemt men dat nog wel eens radicaal. Maar het is niet meer dan eerlijk. Het is reëel. We kunnen niet de hele wereld redden, maar we kunnen wel de juiste keuzes maken in onze eigen situatie.

 

Bezuinigen of delen
Johannes de Doper mogen we toch wel een stevige boeteprediker noemen. Hij noemt zijn hoorders zelfs addergebroed, terwijl zij toch maar naar hem kwamen luisteren. Veel mensen zullen zijn doorgelopen. Johannes kondigt de komst van Jezus aan, en roept zijn hoorders op zich hierop voor te bereiden. Bekeer je! Jood zijn alleen is niet genoeg. Christen zijn alleen ook niet. Het gaat erom dat we vruchten laten zien: ‘Wie twee stel onderkleren heeft, moet delen met wie er geen heeft, en wie eten heeft moet hetzelfde doen’. Kom daar maar eens om in een tijd waarin bijna de helft van de Nederlandse bevolking vindt dat we moeten bezuinigen op ontwikkelingshulp. Johannes is radicaal.

 

Belastinginners

Maar wat ik zo mooi vindt is dat hij daarbij ook heel reëel is. Want er komen een paar tollenaars bij hem die vragen wat zij dan moeten doen. Tollenaars waren belastinginners voor de Romeinen. Zij heulden met de vijand en waren daarom al niet geliefd. Daarbij verrijkten zij zich ook door meer te vragen dan nodig. Je zou verwachten dat Johannes zegt dat zij moeten stoppen met tollenaar zijn. Maar dat doet hij niet. Hij zegt alleen dat zij niet meer moeten vragen dan hun is opgedragen. Maak de juiste keuze in jouw situatie. Vraag niet meer dan eerlijk is.

 

Soldaten

Datzelfde zien we als er even later soldaten bij Johannes komen. Zij vragen: ‘En wij, wat moeten wij doen?’ Tegen hen zegt Johannes: ‘Jullie mogen niemand afpersen en je ook niet laten omkopen, neem genoegen met je soldij.’ Radicaal is: deserteer uit het leger, stop met doden en vlucht desnoods de woestijn in. Reëel is: misbruik je macht niet en kom op voor de zwakken in jouw omgeving.

 

Voor de hand

We zijn geneigd reële keuzes radicaal te noemen, want daarmee zijn we er vanaf. Want wie wil er nu radicaal zijn? Maar als het reëel is wat Johannes vraagt, wat Jezus vraagt, dan ontkomen we niet aan het appel. Iedereen kan in zijn eigen situatie keuzes maken die beter uitpakken voor de armen in deze wereld. Dat is wat Jezus van ons vraagt. We vullen geen schuren, maar we delen. We stappen niet over de arme Lazarus heen, maar we zien hem liggen. We verzetten ons tegen de oneerlijke verdeling in de wereld en kopen eerlijke producten. We persen niet af, we leven niet van roof, we gunnen een ander wat van hem of haar is.
Gerechtigheid doen is niet radicaal. Je hoeft niet ver te zoeken, het ligt zo voor de hand.

 

Jaap van der Windt is predikant (PKN) in Delfgauw en auteur van het boekje Niet meer dan eerlijk, een bijbels pleidooi voor sober leven