Een bezorgde jeugd
Ik heb een dochter van anderhalf waar ik, als alle fatsoenlijke ouders, ontzettend trots op ben. Na de hectiek van het eerste jaar kom ik als vanzelf aan vragen toe die ik nooit eerder had. Hoe zal ze zijn als ze ouder is? Hoe ziet de wereld er dan uit? Zorgen die je als ouder hebt, maar die je zeker niet je dochter wilt aandoen. Als ze op en neer springt in het badje (zo leuk! Al het water over pappa heen!) dan wil je vooral dat ze een onbezorgd leven leidt. Laat haar alsjeblieft nooit nooit nooit problemen hebben.
Kleine, veilige wereld
Maar natuurlijk weet ik wel beter. En als ik doordenk: wil ik dat écht? Een onbezorgd bestaan suggereert niet alleen dat je zelf geen problemen kent, maar ook de mensen om je heen probleemloos zijn. Dan zou ze opgroeien in een kleine veilige wereld, waar contacten met mensen met schulden, ziektes (enzovoort) zoveel mogelijk gemeden worden. Wil ik dat wel? Of erger: het zou ook kunnen betekenen dat de uitdagingen waar anderen voor staan haar op geen enkele manier raken. Dan zou ze onverschillig in het leven staan. Is dat écht zo’n goed idee?
Zorgen
Aan de andere kant is het zo dat bezorgdheid door Jezus wordt afgeraden: Maak je geen zorgen voor de dag van morgen, want de dag van morgen zorgt wel voor zichzelf. Elke dag heeft genoeg aan zijn eigen last. (Matheus 6: 34) Het is een advies na een lange toespraak over, in wezen, geldzorgen. Kom je niet tekort? Zul je genoeg kleren hebben, genoeg te eten? Hele reëele zorgen in de eerste eeuw. Het zijn zorgen over je eigen materiële toestand. Komt het wel goed? Het zijn zorgen waar we ons allemaal wat bij kunnen voorstellen. En toch raadt Jezus aan je er niet al te druk over te maken, God zorgt zelfs voor vogels en vlinders, dan toch zeker ook voor jou?
Levensvreugde
Jezus bedoelde dat de zorgen over tekorten niet je hele levensvreugde moest opslokken. Hij bedoelde zeker niet dat men moest leven alsof mensen geen problemen hebben. Hij bedoelde niet dat we ons niet hoefden te richten op ‘het materiële’ want het gaat vooral om ‘het geestelijke’ in het leven. Wie kijkt naar hoe Jezus verder leefde ziet meteen dat Hij dat niet kan hebben bedoeld. Hij genas zieken, veroordeelde mensen die zich verrijkten ten koste van anderen. Dat soort dingen vond Hij belangrijk, die raakten Hem.
Westerse onbezorgdheid
Een tijdje terug zat ik met een aantal kerkgangers bij een kring. De vraag werd opeens gesteld of mensen zich ook zorgen maakten over de klimaatverandering. ‘Ik lig er niet wakker van’ was een van de reacties. ‘Ze’ komen er wel uit. Dat was een vertrouwen in ‘de wetenschap’ die ik niet deel. Het is ook een onbezorgdheid die ik niet deel. Klimaatverandering raakt ons allemaal, en vooral de armen op de wereld. Dit is een onbezorgdheid die alleen westerlingen zich kunnen veroorloven, niet een zelfvoorzienende boer in, zeg, Zambia. ‘Het’ komt niet ‘zomaar’ goed. Niet zonder keuzes in levensstijl. ‘Het’ komt niet goed zonder dat we ons laten raken en ons bezorgd maken, mits die bezorgdheid aanzet tot actie en niet verlamt. Bezorgdheid die gegrond is in het vertrouwen dat God de wereld in handen heeft. Het soort bezorgdheid waar een lied over gaat van Schrijvers voor Gerechtigheid: Maak ons hart onrustig God.
Dat is het soort bezorgdheid waarvan ik hoop dat ook mijn dochter die gaat voelen. Maar wel als ze heel wat ouder is. Dat dan weer wel.
Folkert de Jong is dominee en schrijft voor Micha Nederland regelmatig een scherpe blog over gerechtigheid. Hij gaat theologische thema’s niet uit de weg en neemt ons mee in de zoektocht naar het Koninkrijk van God en Zijn gerechtigheid.